نویسنده: محمدرضا مرادی
«شما میانگین پنج نفر از افرادی هستید که در روز بیشتر وقتتان را با آنها می گذرانید.» جیم ران
دکتر آزمندیان سخنران انگیزشی و نویسندهی کتاب تکنولوژی فکر، در یکی از سمینارهایش می گفت: «کسی که پارادایم ضعیفی دارد، در سرزمین ناشناخته ها هیچ کاری نمی تواند بکند.»
منظور از سرزمین ناشناخته ها، جایی سرشار از ثروت و دارایی هایی است که بتوان با آنها برای خود و دیگران احساس خوب خریداری کرد. این که دکتر آزمندیان، داشتن پارادایم قوی را لازمهی بهره برداری از سرزمین ناشناختهها می داند. به این معنی است که هر کس احساسات، روحيه و زمینهی متناسب با سرزمین ناشناختهها را داشته باشد، افکارش نیز از همین احساسات و روحیه و زمینهی او که همان پارادایم او هستند فرمان خواهد پذیرفت. ایشان تعبیر جالبی را برای اهمیت دادن به پارادایم استفاده کردند و گفتند: هرکس نان پارادایم اش را می خورد!
در دوره ی راهنمایی معلمی داشتیم که هر ۲ هفته یک بار با او کلاس داشتیم. او در همین زمان کمی که در طول سال به کلاس ما می آمد، حرف هایی می زد که اغلب ما را برای ۲ هفتهی دیگر به فکر فرو می برد. قدرت تأثير حرف هایی که آن معلم به ما می زد آن قدر زیاد بود که احساس می کنم پارادایمی که امروز دکتر آزمندیان به آن اشاره می کند، بخش اعظم اش در من توسط آن معلم به وجود آمده است. در حقیقت این که اکنون به همین پارادایم فکر می کنم و از آن در کتابم نام می برم، خود به علت وجود پارادایمی است که آن معلم در من به وجود آورده است. به عنوان مثال، آن معلم خیلی در مورد قدرت فکر سخن می گفت و حالا که فکر می کنم می بینم اگر او این حرف ها را در آن کلاس های ۲ هفته یک بار نمیزد، من هیچ وقت اهمیتی به این موضوع نداده بودم و به دنبال آن نمی رفتم و طبیعتا علاقه ام را نیز پیدا نمی کردم و چه بسا این کتاب هم هیچ گاه نوشته نمیشد!
همه ی این حرف ها به خاطر این است که بگویم کودکان و نوجوانان از افراد پیرامون خود که با آنها سر و کار دارند، تأثیر بسیار زیادی می پذیرند. تمامی جزئیاتی که در محیط زندگی فرزندتان وجود دارند، بدون شک در سال های پیش رو برشکل گیری شخصیت و طرز تفکر فرزندتان مؤثر خواهند بود. درست مثل خاک، آب و هوایی که روی رشد گیاه مؤثر است. اگر برای گیاه خود خاک، آب و هوای مناسب تهیه کنیم، مسلما رشد او را نظاره گر خواهیم بود و در غیر این صورت پژمردگی گیاه امری مسلم است. جمله ای از «جیم ران» هست که می گوید: شما میانگین پنج نفر از افرادی هستید که در روز بیشتر وقتتان را با آنها می گذرانید. ۵ نفری که برای فرزندتان مانند خاک و آب و هوا برای گیاه هستند. اگر کمی به خودمان نیز نگاه کنیم متوجه این موضوع خواهیم شد که :
اگر ویژگی های ۵ نفر از افراد نزدیکمان را باهم جمع کنیم و تقسیم بر تعداد کنیم، حاصل این میانگین، خودمان خواهیم بود.
با این حال چه قدر به افراد نزدیک فرزند خود اهمیت می دهیم تا در رشد ویژگی های شخصیتی او تأثیرات مثبتی گذاشته باشیم؟ آیا به افراد تأثیر گذار بر شخصیت فرزندان نیز به اندازه ی خاک و آب و هوا برای رشد گیاه منزلمان اهمیت قائل هستیم؟ امیدوارم همان طور که بهترین خاک و حتی گلدان را برای گیاه منزلتان تهیه می کنید، برای افرادی که فرزندتان ساعات زیادی با آنها در حال معاشرت هستند نیز بهترین ها را انتخاب کنید. افرادی مثل دوستان (حقیقی و مجازی)، معلمین، همسایه ها و … به منزله ی خاک و آب و هوا برای رشد فرزندان هستند.
البته باید این هنر را نیز داشته باشیم که چیزی که از نظر ما بهترین است را از نظر فرزندمان نیز بهترین جلوه دهیم. لازمه ی این امر این است که دليل واضح و روشنی برای بهترین بودن پیشنهادمان به فرزندان ارائه کنیم. اگر دلایل شما برای فرزندتان به حد کافی قوی نباشد، ممکن است فرزند اهمیتی به پیشنهاد شما نداده و بر اساس بخت و اقبال محیط اش را انتخاب نماید، مطمئنا شما آینده ی فرزندتان را بر اساس شانس تنظیم نخواهید کرد. برای متقاعد کردن فرزندان برای استفاده از محیطی که ما برای آنها مناسب می بینیم، ابتدا باید آن محیط از نظر خودمان واقعا مناسب و منطقی باشد. در قدم بعدی برای این که آن محیط باسلیقه و علاقه ی فرزندتان متناسب باشد، لازم است رابطه ی خوبی را با فرزند خود برقرار کنید تا به پیشنهادات شما اعتقاد قلبی و منطقی داشته باشد. وقتی فرزند دلیلی را برای انتخاب دوست، هم بازی و… ببیند که هم از نظر احساسی او را راضی می کند و هم منطقش آن را می پذیرد، بدون شک چیزی را انتخاب خواهد کرد که شما مناسب می دانید. سرکشی فرزندان و دانش آموزان زمانی اتفاق می افتد که نتوانیم آنها را درک کنیم؛ پس بهتر است گاهی با کفش های آنها نیز راه برویم.
به طور خلاصه اگر می خواهید فرزندتان انتخابهایی در مورد دوستان و نزدیکان اش داشته باشد که شما نیز از آن انتخاب ها راضی باشید، باید شما گزینه ها را در اختیار او بگذارید. ولی در نهایت خود او انتخاب کننده باشد. او نیز انسان است و دوست دارد انتخاب گر باشد تا تسلیم شونده! فقط یادمان باشد که اگر گزینه های محیطی خوبی را برای رشد او در اختیارش قرار ندادیم، از این گله نکنیم که به چیزهایی گرایش پیدا کرده است که ما مایل نبودیم؛ اگر می خواهید مؤثر ترین شخص برای فرزند خود باشید نکات زیر را فراموش نکنید.
- محیط مناسب برای فرزندتان، از نظر خودتان نیز مناسب باشد.
- بهترین دوست تان را فرزند خود بدانید تا او نیز شما را به عنوان بهترین دوست خود بشناسد.
- گاهی با کفش های او راه بروید؟ وقتی این ۳ اصل را در تعامل با فرزند خود در نظر داشته باشید، آنگاه شما تبدیل به دوستی برای فرزندتان می شوید که حتی اگر چیزی را که از نظر او بد است به او پیشنهاد کنید، او خواهد پذیرفت! درست مثل افرادی که دلیل اعتیاد خود را فقط ۲ کلمه میدانند: رفيق ناباب!! وقتی فرزندتان شما را به عنوان دوستی می بیند که هم با کفش هایش راه رفته اید، هم در خود احساس می کند که دوستش دارید و هم چیزی که به او پیشنهاد می کنید را خودتان نیز مناسب آن کفش ها می دانید، شک نکنید که فرزندتان همان چیزی را انتخاب خواهد کرد که شما دوست دارید! شما با این کار راه را برای ورود دوستان ناباب نیز به زندگی فرزندتان بسته اید.
وقتی شما پنج نفری را که روی شکل گیری شخصیت و پارادایم فرزندتان تأثیر مثبت می گذارند، آگاهانه و با چشم انداز آینده انتخاب کردید، آن وقت است که باید شاهد رشد نهال عظیمی به نام فرزندتان باشید که رفته رفته سایه ها و محصولاتش شمارا شگفت زده خواهد کرد. این قانون طبیعت است که اگر محیط برای رشد سالم باشد، بدون شک رشد سالمی نیز اتفاق خواهد افتاد. فقط فراموش نکنید که بعد از مهیا کردن محیط سالم، باید گاهی گیاهتان را آبیاری کنید! وقتی فرزندتان همان گونه که «باید» رشد کرد، دارای پارادایمی خواهد بود که جهت زندگی اش را در آینده مشخص خواهد نمود. همان پارادایمی که احساسات، زمینه و روحیه ی او در تعامل با مسائل زندگی تشکیل خواهد داد. زندگی حتی در سخت ترین شرایط نیز توان مقابله با افرادی را ندارد که خود دارای ریشه های سخت تری هستند. .
اینگونه است که تفاوت افرادی که شخصیتشان توسط والدین آگاه طراحی شده است با افرادی که صرفا بر اساس شانس اقبال شخصیتشان شکل گرفته است، مشخص خواهد شد.بدون شک شما طراح اصلی شخصیت آینده ی فرزندتان خواهید بود.
برگرفته از کتاب: مدرک زندگی