نویسنده: خالد سعد النجار
مترجم: یحیی احمدی
سپاس الله متعال که ماه رمضان را ماه روزه گرفتن، نماز شب خواندن، نیکی و احسان، توبه و طلب آمرزش قرار داد.
در این ماه دروازههای بهشت گشوده و دروازههای جهنم بسته میگردد و شیاطین و جن ها به زنجیر کشیده می شوند.
ابن جوزی (رحمه الله) میفرماید: ماههای ۱۲گانهی سال مانند فرزندان یعقوب میباشند که ماه رمضان از میان آنها مانند یوسف در میان برادرانش است همان گونه که یعقوب یوسف را از میان پسرانش بیشتر دوست داشت جایگاه ماه رمضان ازبین ماههای سال نزد الله متعال نیز اینگونه میباشد.
برادران یوسف برای رفع مشکل و گشودن مسائل اقتصادی خود نزد ایشان آمدند هرچند مرتکب اشتباهات ولغزشهایی شده بودند اما یوسف از آنان به خوبی استقبال کرد و مشکل آنها را برطرف نمود و بیش از انتظارشان به آنها بخشید و اجازه بازگشت به خانه را به آنها داد و چنین شد که یک نفر نیاز یازده نفر را برطرف نمود.
ماه رمضان نیز این گونه است ما امیدواریم که تقصیرهایی که در ماههای قبل مرتکب شدهایم در این ماه جبران کنیم و کارهای ناشایست را اصلاح نموده و به دستورات الله عزوجل بیشتر توجه کنیم تا این ماه را با دست پر، شادی و دلخوشی به پایان برسانیم.
اگر یوسف دارای صفات بردباری و گذشت نبود از کار بد برادرانش چشم پوشی نمیکرد، در صورتی که نه تنها آنان را بخشید بلکه به آنان میگوید: “امروز بر شما هیچ سرزنشی از طرف من نیست.”
ماه مبارک رمضان سرشار از صفات نیک همچون مهربانی، برکت، رحمت، نعمت، بخشش از گناه و نجات از دوزخ است.
یعقوب با وجود اینکه ۱۱ پسر داشت و همیشه در دسترس او بودند و از رفتار و گفتار آنان باخبر بود با لباس هیچکدام بینا نگشت مگر با لباس یوسف، تا جایی که یعقوب جسم ضعیفش قدرت دوباره ای گرفت.
شخص گناهکار هم چنین است وقتی بوی ماه مبارک رمضان به مشام او میرسد و با اهل قرآن، ذکر و خیرات هم مجلس می گردد و با آنان همیار میشود و در حالی که به ایمان و اسلام خود باور دارد دست از غیبت، تهمت، دروغ و گناه میکشد و جزو بخشندگان این ماه قرار میگیرد (هر چند قبل از آن از او دور بوده و کور گشته است) و به الله متعال گام به گام نزدیکتر می شود. الله متعال با نگاه لطف و رحمتش به او مینگرد ، رزق و روزی برای او ارزانی میگرداند و او را در مسیر زندگی موفق میکند. آن زمان است که چنین شخصی در هنگام مرگ روحش با آرامش و آسودگی از او بیرون میرود و از درجات والای بهشتی برخوردار میگردد.
رسول الله صلی الله علیه و سلم در این ماه بارها به خلوف (فم الصائم) قسم یاد می کرد و می فرمود: “قسم به کسی که جان محمد در دست اوست بوی بد دهان روزهدار نزد الله عزوجل در روز قیامت از بوی مشک بهتر با ارزشتر و زیباتر است” در این حدیث اشاره به برتری روزه گرفتن بر بقیه اعمال دارد و جایگاه آن در نزد الله متعال بالاتر است چون روزه از جمله اعمال سری است که بین الله و بندهاش است.
و بر صحت روزه جز الله عزوجل کس دیگری اطلاع ندارد، به همین دلیل الله متعال بوی دهان او را در روز قیامت نشانهای بر منزلت او قرار میدهد و در روز محشر او را گرامی میدارد. در روز قیامت خلوف مانند خون شهید میماند که خون ریزان میآید در حالی که رنگ رنگ خون از او میچکد، شخص روزه دار نیز از او بوی مشک میچکد. این حدیث نیز اشاره به این دارد که قوانین خداوند با قوانین بشر قابل مقایسه نیست.
و از دلایل آن آیه ۱ سوره قمر است. الله عز وجل میفرماید (( اقتربت الساعة وانشق القمر)) واژه اقتربت بیانگر این است که نزدیک بودن قیامت ذکر شده است با اینکه بیش از ۱۴۰۰ سال از نزول این آیه گذشته است که ثابت میکند روز در قوانین الهی یک عددی دیگر است الله متعال میفرماید :(وَإِنَّ یَوۡمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلۡفِ سَنَةࣲ مِّمَّا تَعُدُّونَ﴾[حج ٤٧] یک روز در نزد الله متعال مانند هزار روز شما در دنیا میباشد . طبق این آیه هنوز یک روز و نیم در حساب الله متعال از نزول آیه اقتربت گذشته است.
انیشتین شخصیتی باهوش و دانا بود که ۴۰ سال در آزمایشگاه وقتش را سپری کرد سپس در نتیجهگیری خود چنین گفت: (این حیات یک قدرت پنهان دارد که کسی آن را اداره میکند) و این همان نتیجهای است که یک اعرابی صحرانشین به آن رسیده است که میگوید :(اگر مدفوع شتر در یک مسیری دیده شود دلالت بر این دارد که شتری از این مسیر گذشته است) و آثار راه رفتن دلالت بر عبور یک عابر میدهد.
آیا این هستی دلالت بر وجود الله مهربان و ریزبین نمیباشد؟
آری علم حقیقی نزد الله متعال همان علمی است که دلالت بر الله یکتا دارد و در این باره الله عزوجل می فرماید :
(ولکن اکثر الناس لا یعلمون یعلمون ظاهرا من الحياة الدنيا وهم عن الآخرة هم غافلون).[۶-۷ الروم]
اما بیشتر مردم نمیدانند زیرا از امور ظاهر دنیا با خبرند اما از اخبار روز آخرت بیخبرند.
ونیز در آیه ١۵ تا۱۷ سوره فجر الله عزوجل میفرماید:
(فَأَمَّا ٱلۡإِنسَٰنُ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ رَبُّهُۥ فَأَكۡرَمَهُۥ وَنَعَّمَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَكۡرَمَنِ ١٥ وَأَمَّآ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ فَقَدَرَ عَلَيۡهِ رِزۡقَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَهَٰنَنِ ١٦ كَلَّاۖ بَل لَّا تُكۡرِمُونَ ٱلۡيَتِيمَ ١٧ )
زمانی که الله متعال انسان را برای آزمایش نعمتی به او بخشید در آن حال میگوید خدا مرا عزیز و گرامی داشت و اگر او را باز برای آزمون در تنگدستی قرار دهد می گوید خدا مرا خوار کرد.
یعنی ثروت و مال دلالت بر کرامت انسان در نزد الله متعال نیست و همچنین فقر و نداری دلالت بر خوار بودن انسان نیست بلکه کرامت و عزت و اهانت و پستی با طاعت و بندگی و معصیت و گناه شناخته میشود و در آیه دیگر میفرماید:إِ(نَّا خَلَقۡنَـٰكُم مِّن ذَكَرࣲ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَـٰكُمۡ شُعُوبࣰا وَقَبَاۤىِٕلَ لِتَعَارَفُوۤا۟ۚ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرࣱ﴾ [حجرات ١٣] پس معیار، مال و داشتن قبیله نیست بلکه ایمان و تقوا است.
دلایل دیگری بر این امر روایات زیر میباشد:
۱_از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: (آیا میدانید مفلس کیست؟ گفتند مفلس در میان ما کسی است که درهم و کالایی (ثروت نقدی و غیرنقدی) ندارد. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: مفلس در امت من کسی است که روز قیامت با انبوهی از اعمال نیک مانند نماز، روزه، زکات و غیره حاضر میشود اما در حالی میآید که فلانی را دشنام داده، به آن یکی تهمت زده، مال این را خورده، خون آن یکی را ریخته و فلانی را کتک زده است، لذا از نیکیهایش به هر یک از اینها داده میشود و اگر نیکیهایش قبل از ادای حقوقی که بر گردن دارد تمام شود از بدیهای آنان گرفته میشود و به حساب او منظور میگردد و سپس او را در آتش جهنم میاندازند.)
۲_ معاویه بن قره از پدرش روایت میکند که روزی عبدالله بن مسعود برای چیدن سواک بالای درخت رفت و پاهای او به خاطر وزش باد پیدا شد که سبب شد برخی از صحابه بخندند، رسول الله صلی الله علیه و سلم علت خندیدن را جویا شد، گفتند به دلیل نازک بودن پاهای عبدالله می خندند. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند:(پاهای ایشان در میزان اعمال روز قیامت از کوه احد سنگین تر خواهد بود.)
۳_ از ابن خزیمه و ابن حبان روایت میکنند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده : (روزهداری فقط ترک از خوردن و نوشیدن نیست بلکه روزهداری باید پرهیز از لغو و سخن بد هم باشد و اگر کسی تو را ناسزا گفت یا خواست با تو درگیر شود به او بگو من روزهام.)
۴_ ابوالعالیه می فرماید: (روزهدار در عبادت است تا زمانی که غیبت کسی نکرده باشد.)
۵_ کعب نیز میگوید: (روزهدار در عبادت است تا زمانی که غیبت کسی نکند.)
۶_ حفصه دختر سیرین نیز میگوید: (روزه گرفتن سپری است تا زمانی که صاحب سپر آن را نشکافد. و شکافتن آن با غیبت صورت میگیرد.)
پس فضیلت این روزهای اندک را غنیمت شمارید تا اینکه همواره نعمت الهی شامل حال شما گردد.
منبع: طریق الاسلام