سهگانهی زندگی آسوده:
از عبیدالله بن مِحْصَن روایت شده که گفته است پیامبر خدا فرمود: ” هر کس از شما با رواني آرام صبح کند، با تنی سالم و با برخوردار از روزی همان روزش به صبح درآید مانند این است که دنیا با همهی داشتههایش برای وی جمع شدهباشد “[ بخاری؛ ترمذی؛ 2517 و ابنماجه؛ ۴۲۸۰ این حدیث را روایت کردهاند و آلبانی آن را حسن دانستهاست].
تصور کن که زندگیات چگونه خواهد بود؟ اگر همهی دنیا از آن تو باشد امّا یکی از این سه را نداشته باشی، این را تصور کن که نتیجه را خواهی دانست.
۱ـ امنیت.
۲ـ سلامتی.
۳ـ غذا.
سهگانهی درک شیرینی ایمان:
أنس از پیامبر روایتکرده که ایشان فرمودند: سه ویژگی وجود دارد که هر کسی از آنها برخوردار باشد به سبب آنها شیرینی ایمان را درک خواهد کرد: ” خدا و پیامبرش را از غیرآنان دوستتر بدارد، کسی را فقط به خاطر خدا دوست داشتهباشد، بعد از این که خدا او را از کفر نجات بخشید ناخوش بدارد که به کفر بر گردد همان گونه که ناخوش می دارد که در آتش افکندهشود ” [ به روایت بخاری و مسلم ].
۱ ـ خدا و پیامبرش نزد شما محبوبتر از غیر آنان باشد.
۲ ـ جز در راه خدا و برای خدا چیزی را دوست مدار.
۳ ـ در حال مسلمانی ناخوش بداری که به کفر بازگردی.
با نفس خود مبارزه کن تا خدا و پیامبرش را بیش از هر چیزی دوستتر بداری،حتی بیشتر از وجود خود و خانواده و داراییات. فقط به خاطر خدا نه به خاطر چیز دیگری دوست داشته باش. بعد از این که خدا با نعمت ایمان بر تو منت نهاد کفر را بیش از هر چیزی منفور بدار.
سهگانهی زندگی همراه ایمان:
از ابوهریره روایت شدهاست که پیامبر شبی چنین دعا فرمود: ” بار الها، گناهم را بیامرز، خانهام را فراخ گردان و بر من مبارک گردان آن چه را که روزی من گرداندهای” [ به روایت ترمذی. آلبانی در صحیح الجامع آن را حسن دانسته است ].
درخواست:
۱ـ آمرزش گناهان.
۲ ـ فراخ گردانیدن خانه.
۳ ـ برکت در روزی.
اسباب سهگانهی آرامش:
از نافع بن عبدالله روایت شده که گفتهاست پیامبر فرمود: ” همسایهی خوب، مرکب راهوار و مسکن فراخ از اسباب خوشبختی و [آرامش ] انسان [ مؤمن ] است “.[ به روایت احمد. آلبانی در صحیح الجامع آن را صحیح دانسته است ].
۱ ـ همسایهیخوب.
۲ ـ مرکب راهوار.
۳ ـ مسکن فراخ.
بنابراین همسایهی خوبی باش تا همسایگان از همسایگی خوب شما بهرهمند شوند.
دعا کن که خدا با کرمش مرکب راهوار و مسکن فراخ را بهرهات گرداند.
سهگانهی اخلاق اجتماعی:
از ابوموسی اشعری روایت شدهاست که پیامبر فرمودهاست:احترام گذاشتن به مسلمان سالخورده، احترام گذاشتن به حافظ قرآن که در آن [ با بدعتگذاری در آن با حمل بر معنای غیر مراد خدا] افراط و [ با عمل نکردن به آن و فراموش کردنش ] تفریط نمیکند و بزرگ داشتن حاکم عادل جزو بزرگ داشتن مقام خداوند است. [ به روایت ابوداوود ].
احترام گذاشتن به:
۱ ـ افراد سالخورده.
۲ ـ حافظ قرآن.
۳ ـ حاکم عادل.
بنا براین به سالخوردگان احترام بگذار؛ زیرا مانند کودکان ناتوانند. احترام شایستهی حافظ قرآن را نگهدار؛ زیرا با نگهداشتن احترام وی قرآن را ارج مینهی.اگر حاکمی بر مسند قدرت نشست و بر اساس شریعت خدا حکومتکرد، بیش از پدر و مادرت احترام وی را نگه دار.
سهگانهی ویژگی منافق:
از ابوهریره روایت شدهاست که پیامبر فرمودند: نشانهی منافق سه چیز است: ” اگر سخن گوید، دروغ میبافد؛ اگر وعده دهد آن را به جای نیاورد و اگر بدو اعتماد شود خیانت کند ” [ به روایت بخاری و مسلم ].
به روایت دیگری نیز آمده که فرموده است: ” هر کس که از سه ویژگی برخوردار باشد منافق است اگر چه روزه بگیرد و نماز هم بخواند: اگر سخن گوید، دروغ ببافد؛ اگر وعده دهد آن را به جای نیاورد و اگر بدو اعتماد شود خیانت کند ” [ به روایت احمد].
۱ ـ دروغ در گفتار.
۲ ـ به جای نیاوردن وعده.
۳ ـ خیانت در مقام اعتماد.
بنابراین اگر این سه، ویژگی منافق است پس ویژگی مؤمن این است: اگر سخن گوید، راست گوید. اگر وعده دهد بدان وفا کند و اگر بدو اعتماد گردید، امانت نگه دارد.
لذا تو از جملهی اینان باش.
سهگانهی کردار شایسته:
از ابوهریره روایت شده که گفتهاست: دوستم ( پیامبر ) مرا سفارش کرد که سه چیز را تا هنگام مردن ترک نکنم: ” سه روز روزه گرفتن در هر ماه؛ نماز ضُحی ( چاشتگاه) و نماز وتر پیش از خفتن”. [ به روایت بخاری و مسلم ].
۱ ـ روزه داشتن سه روز در هر ماه.
۲ ـ گزاردن نماز ضُحی ( چاشتگاه ).
۳ ـ گزاردن نماز وتر.
پیامبر بعضی از عبادتها را به خاطر پاداش بزرگی که از جانب خداوند به آنها تعلق گرفته است در حال اقامت و مسافرت ترک نمیکرد.
سهگانهی عذاب شوندگان در آتش:
ابوذر غِفاری از پیامبر روایت کردهاست که ایشان فرمودند: ” خدا در روز قیامت با سه کس سخن نمیگوید، به آنان نمینگرد، آنان را نمیستاید و انان را عذابی دردناک باشد. پیامبر این سخن را سه بار تکرار فرمودند. ابوذر گفت: نا امید شدند و زیانبار؛ ای پیامبر، آنان چه کسانی هستند؟! فرمود: کسی که [ از سر تکبّر و خودخواهی ] شلوارش را [ بر خلاف عرف جامعهاش ] فرو هِلَد؛ کسی که بسیار منّت گذارد به طوری که چیزی را جز با منّت نبخشد و کسی که کالایش را با سوگند دروغ به فروش برساند”. [ به روایت مسلم ].
۱ ـ کسی که از سر تکبر و غرور شلوارش را فروهلد.
۲ ـ کسی که ببخشد و منّت بگذارد.
۳ ـ کسی که سوگند میخورد تا کالایش را به فروش برساند.
بنابراین از غرور و تکبر بپرهیز؛ زیرا کسی که ذرهای از تکبر در دل داشتهباشد وارد بهشت نمیشود. اگر چیزی را به مردم بخشیدی به خاطر طلب رضایت خدا آن را ببخش و بر آنان منّت مگذار. هرگز به دروغ به خدا سوگند مخور؛ زیرا از بزرگترین گناهان است.
سهگانهی مهلکات، منجیات، کفارات و درجات:
عبدالله بن عمر روایت کردهاست که پیامبر فرمودند:” سه چیز مایهی هلاکت، سه چیز مایهی نجات، سه چیز کفاره و سه چیز درجات است.
مهلکات: حرصی که اطاعت شود، هوایی که تبعیت شود و این که انسان به خود غره گردد ( خود شیفتگی ).
منجیات: عدالت در هنگام خشم و خشنودی، اعتدال در مستمندی و توانمندی و ترس از خدا در نهان و آشکار.
کفارات: انتظارکشیدن نماز بعد از نماز، وضوی کامل در هنگام باران و سرما و پیاده رفتن به نمازهای جماعت.
درجات: غذا دادن، نشر سلام و گزاردن نماز شب در حالی که مردم خفتهاند [ به روایت طبرانی در معجم الاوسط. آلبانی آن را حسن دانستهاست ].
مهلکات سهگانه:
۱ ـ طمعی که اطاعت گردد.
2 ـ هوایی که تبعیت گردد.
۳ ـ غره شدن به خود.
منجیات سهگانه:
۱ ـ عدالت در هنگام خشم وخشنودی
۲ ـ اعتدال در مستمندی و توانمندی
۳ـ ترس از خدا در نهان و آشکار.
کفارات سهگانه:
۱ـ انتظارکشیدن نماز بعد از نماز.
۲ـ وضوی کامل به هنگام باران و سرما
۳ ـ پیاده رفتن به نمازهای جماعت.
درجات سهگانه:
1ـ غذا دادن.
۲ ـ نشر سلام.
۳ ـ نماز شب.
منبع : کانال تلگرامی: ینابیع تربویة/ ترجمه: واحد ترجمه تابش