نوشته: دکتر جاسم المطوع
ترجمه: رحمت الله خردنیا
با توجه به کار و تجربهام در حوزهی مشاوره تربیتی، دوازده قانون طلایی در تربیت نوشتهام و دوست دارم آن را به همهی کسانی که در زمینهی تربیتی فعالیت میکنند تقدیم کنم:
- قانون اول:
مشکلات تربیتی هیچ وقت تمام نمیشود، از بدو تولد شروع و تا ازدواج فرزندان ادامه مییابد و برخی مشکلات حتی بعد از ازدواج فرزندان نیز ادامه دارند. هرکس معتقد است مشکلات تربیتی سن خاصی یا زمان محدودی دارد اشتباه میکند و هرکس بگوید من مشکلات تربیتی ندارم در حقیقت به این معناست که هنوز مشکلات تربیتی را کشف نکرده است.
- قانون دوم:
شما باید از خصوصیات مشابه و مشترک بین خود و فرزندتان شاد باشید و با رشد و بهرهگیری از خصوصیات متفاوت آنها، بهترین استفاده را ببرید، پس آنها را به خاطر ویژگیهای متفاوت مورد انتقاد و سرزنش قرار ندهید، و سعی نکنید آن ویژگی را از شخصیت وی محو کنید.
- قانون سوم:
از دخالت مادربزرگها در تربیت فرزندتان غمگین نباشید اگر چه که با تربیت شما منافات داشته باشد، زیرا تربیت مادر همیشه قوی ترین است، مگر در موردی که فرزند به مادربزرگ سپرده شود و مادر در طول روز به کارهای دیگری مشغول باشد، یا هم به خاطر مسافرت، تحصیل و ازدواج از فرزند دور باشد، که در این صورت تأثیر مادربزرگ از مادر قویتر است.
- قانون چهارم:
فرزند خود را با دیگران مقایسه نکنید، حتی اگر برادر یا خواهر او باشد، که این مقایسه برای او مخرب است و باعث کینه و نفرت میشود. و اگر میخواهید او را مقایسه کنید، او را با خودش و تواناییهایش بسنجید و به او بگویید که دیروز در مطالعه یا فرمانبرداری بهتر از امروز بوده است.
- قانون پنجم:
برای فرزندتان در مورد تاریخ و گذشته توضیح دهید تا اصل و هویت خود را دوست داشته باشد و ارزش آن را احساس کند و تاریخ گذشته و حال کشور و منطقه را برای او بازگو کنید و به او تاکید کنید که تاریخ اسلامی بخشی از شخصیت و هویت ماست و کسی که گذشتهای ندارد، نه حال دارد و نه آینده.
- قانون ششم:
برای بازی، دوستان، لباس، خواب، غذا و تفریح در خانه قانون وضع کنید تا کودک به آن پایبند باشد و نظم و انضباط و احترام به قانون خانواده را بیاموزد و در اجرای قانون قاطع و دوراندیش باشید نه خیلی سختگیر و تندخو.
- قانون هفتم:
به کودک فرصت کاوش بدهید حتی اگر سعی کند چیزی را کشف کند که ممکن است به او آسیب برساند. به او این فرصت را بدهید که با نظارت شما از اشتباهاتش درس بگیرد، زیرا محافظت زیاد، شخصیت او را تخریب و اعتماد به نفس او را تضعیف میکند.
- قانون هشتم:
فرزند خود را با آموزش و بازخوانی داستانهای قرآن و سیرت پیامبر صلی الله علیه وسلم به خدا و رسولش پیوند بزنید تا دلبستگی او به خدا و رسولش بیشتر شود. کودک در زندگی خود با احساس حضور خداوند آرامش، امنیت و نیرو مییابد.
- قانون نهم:
هر از گاهی فرزندتان را تحسین کنید و حتما از رفتار و کردار او تمجید کنید نه از خودش و ظاهرش. و اگر در جایگاهی قرار گرفت که به دین و هویتش افتخار میکند بیشتر او را تحسین کنید.
- قانون دهم:
اگر فرزندتان در کاری، ناامیدکننده عمل کرد، فکر نکنید در تربیت او شکست خوردهاید، بلکه این رفتار را فرصتی برای تقویت ارزشها در نظر بگیرید و دوباره آنها را تکرار کنید تا در درون و ذهنش تثبیت شود.
- قانون یازدهم:
برای درمان مشکلات تربیتی یا آموزش رفتار صحیح تنها یک راه وجود ندارد، بلکه هر کودکی روش خاص خود را دارد که با شخصیت او سازگار است و به سن، تربیت، محیط و تأثیرات اطرافش بستگی دارد.
- قانون دوازدهم:
برای فرزندتان حکمت عبادات مانند نماز و روزه را به روشنی توضیح دهید تا معنای آن را بفهمد و با درک درستی از تواضع و فرمانبرداری در مقابل خداوند آن را به جا آورد و دین و عبادت را جزو رسم و عادت و تقلید خود نداند، بلکه به عنوان مبنای اعتقاد، فرهنگ و هویت خود به آن باور داشته باشد.
اینها قوانین تربیتی طلایی است و در مطلب بعدی در مورد قوانین تربیتی نقرهای خواهم نوشت.